Hội tụ tư tưởng lớn và sự cần thiết của sự ra đời VACPA.
Hội tụ tư tưởng lớn, với quyết tâm xây dựng ngành kiểm toán độc lập Việt Nam với tính chuyên nghiệp cao, sau nhiều năm chuẩn bị kỹ lưỡng, ngày 15/4/2005, Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) đã tổ chức Đại hội thành lập tại Hà Nội, thông qua Điều lệ Hội, phương hướng hoạt động và bầu ra Ban Chấp hành Hội nhiệm kỳ I (2005-2008) bao gồm các cán bộ lãnh đạo chuyên trách của Hội, đại diện của cơ quan quản lý Nhà nước và các Hội viên là lãnh đạo các công ty kiểm toán hoạt động tại Việt Nam.
Hội chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/01/2006, với hai Văn phòng tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Phương châm hoạt động là: “VACPA - Độc lập - Trung thực - Minh bạch”. Phương châm này đã trở thành kim chỉ nam xuyên suốt quá trình xây dựng và phát triển của VACPA cho đến ngày hôm nay.
Ngay từ khi thành lập, VACPA đã lựa chọn xây dựng mô hình của hội nghề nghiệp chuyên nghiệp quốc tế theo nguyên tắc tổ chức tập trung từ Trung ương trực tiếp đến từng hội viên. Đối diện với nhiều khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất cũng như thách thức trong việc xây dựng và phương thức triển khai hoạt động; Tuy nhiên, với quyết tâm xây dựng và phát triển thành công Hội nghề nghiệp chuyên nghiệp, được sự hỗ trợ và ủng hộ của cơ quan quản lý Nhà nước, đặc biệt là của Bộ Tài chính, của hội viên, các đối tác…Ban Chấp hành VACPA các nhiệm kỳ và các cán bộ chuyên trách của hai Văn phòng Hội trong suốt 15 năm qua đã từng bước nỗ lực kiện toàn và xây dựng VACPA trở thành một Hội nghề nghiệp chuyên nghiệp với nhiều lĩnh vực hoạt động được Liên đoàn Kế toán Châu Á - Thái Bình Dương (CAPA) đánh giá đạt mức phát triển khá theo các tiêu chí của Hội nghề nghiệp quốc tế.
Vượt qua nhiều khó khăn về điều kiện hoạt động, VACPA đã từng bước được định hình theo mô hình của tổ chức nghề nghiệp chuyên nghiệp và xây dựng được lòng tin với hội viên và cơ quan quản lý Nhà nước - góp phần vào sự phát triển của ngành kiểm toán độc lập và nền kinh tế Việt Nam.
Ngay từ khi thành lập, hoạt động của VACPA đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của Bộ Tài chính, thể hiện qua việc giao và ủy quyền cho Hội thực hiện một số công việc chuyên môn, quản lý nghề nghiệp. Một trong những quyết định quan trọng được đưa ra trong năm 2005 là Quyết định số 47/2005/QĐ-BTC ngày 14/7/2005 chuyển giao cho VACPA một số nội dung công việc quản lý hành nghề kiểm toán. Năm 2007, Bộ Tài chính ra Quyết định số 32/2007/QĐ-BTC ban hành quy chế kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán và giao cho Hội kiểm tra trực tiếp các công ty kiểm toán. Đặc biệt từ năm 2008, VACPA đã được Bộ Tài chính ủy quyền thực hiện việc nghiên cứu, soạn thảo, cập nhật Hệ thống Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam tại Quyết định số 1053/QĐ-BTC ngày 13/5/2008. Phạm vi hoạt động chuyên môn của Hội cũng đã được quy định tại Điều 12 của Luật Kiểm toán độc lập và Điều 4 của Nghị định số 17/2012 NĐ-CP của Chính phủ, đã khẳng định vị thế của Hội trong sự phát triển chung của ngành kiểm toán độc lập của Việt Nam.
15 năm xây dựng và phát triển là chặng đường 15 năm VACPA không ngừng nỗ lực, hoàn thiện để góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành kiểm toán độc lập Việt Nam với một loạt những kết quả và thành công nổi bật được cơ quan quản lý Nhà nước, các hội viên và đối tác ghi nhận. Cụ thể là:
(1) Phát triển đội ngũ hội viên là một trong những thành quả nổi bật mà VACPA đã thực hiện trong thời gian qua, với việc thu hút số lượng hội viên đông đảo, trình độ chuyên môn cao. Các quyền lợi của hội viên luôn được chú trọng thực hiện và nâng cao chất lượng. Sau 15 năm, số lượng hội viên của VACPA đã phát triển nhanh chóng, khi mới thành lập chỉ có 377 hội viên, đến nay, Hội đã kết nạp thêm 2.073 hội viên, nâng số hội viên của VACPA lên đến 2.450 hội viên cá nhận và 148 hội viên tổ chức là các công ty kiểm toán.
Trong hoạt động của VACPA, quyền lợi của hội viên luôn được coi là yếu tố trung tâm và ưu tiên đặt lên hàng đầu. Với định hướng đó, Hội đã và đang hoàn thiện và gia tăng các quyền lợi của hội viên. VACPA đã ưu đãi phí học cập nhật kiến thức cho hội viên và trong nhiều năm liền không tăng phí cập nhật kiến thức. Hội viên còn nhận được hỗ trợ tư vấn chuyên môn qua các buổi hội thảo, tọa đàm miễn phí, giải đáp vướng mắc về những vấn đề mang tính thời sự của nghề nghiệp, và được cung cấp kịp thời các văn bản chính sách mới của Nhà nước qua công cụ hỗ trợ như Ebook, Website. Các công ty kiểm toán vừa và nhỏ đã được VACPA cung cấp miễn phí công cụ lập và trình bày Báo cáo tài chính, chương trình kiểm toán mẫu, dịch vụ đào tạo thực hành về kiểm toán theo chương trình kiểm toán mẫu, được hỗ trợ biện pháp xử lý các sai sót về chuyên môn phát hiện qua các đợt kiểm soát chất lượng hàng năm...
Ngoài ra, VACPA cũng chú trọng phát triển các hoạt động giao lưu giữa các hội viên, khuyến khích tinh thần rèn luyện sức khỏe, đoàn kết, hợp tác và chia sẻ của hội viên thông qua giải bóng đá “VACPA Football Cup”, giải “VACPA Tennis Cup”, giải “VACPA Golf Open” và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của tất cả các hội viên.
Tổ chức các phong trào thi đua mà nổi bật là phong trào “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp kiểm toán”, bình xét khen thưởng cho các hội viên được duy trì thường xuyên nhằm kịp thời ghi nhận sự đóng góp của hội viên và khuyến khích tinh thần tham gia của hội viên vào các hoạt động phát triển nghề nghiệp kiểm toán độc lập của Việt Nam.
(2) Hoạt động đào tạo, cập nhật kiến thức cho hội viên và kiểm toán viên là hoạt động được hình thành và hoàn thiện sớm nhất trong các lĩnh vực hoạt động nghề nghiệp của Hội. Đây cũng là mảng hoạt động thể hiện rõ nét tính chuyên nghiệp, luôn đổi mới và hoàn thiện, đóng góp vào sự phát triển của VACPA trong 15 năm qua và góp phần đáng kể tạo nên vị thế của VACPA hiện nay.
Ngay từ năm đầu tiên hoạt động, Hội đã tích cực phối hợp với Cục Quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán (được đổi tên từ Vụ Chế độ Kế toán và Kiểm toán), Bộ Tài chính tổ chức các lớp cập nhật kiến thức tập trung cho các kiểm toán viên Việt Nam và kiểm toán viên người nước ngoài. Từ năm 2007 đến nay, Hội đã chủ động và độc lập tổ chức đào tạo và cập nhật kiến thức cho hội viên và kiểm toán viên. Nội dung đào tạo phong phú, loại hình đào tạo không ngừng được đổi mới và đa dạng hóa với nhiều hình thức (online, trực tiếp) phù hợp với từng cấp độ chuyên môn và nhu cầu của học viên.
Bên cạnh đó, Hội còn đầu tư vào việc xây dựng, nâng cao kỹ năng thực hành cho đội ngũ kiểm toán viên tương lai thông qua các hoạt động đào tạo thực hành kiểm toán theo chương trình kiểm toán mẫu cho trợ lý kiểm toán viên, sinh viên năm cuối đại học, thực hiện jobtour đưa các bạn sinh viên tiếp cận với các doanh nghiệp kiểm toán.
Đồng thời, hàng năm VACPA đã tham gia với đầy đủ trách nhiệm là thành viên Hội đồng thi kiểm toán viên (phát hành hồ sơ dự thi kiểm toán viên, tổ chức ôn thi, tham gia tổ chức kỳ thi). Với việc kịp thời cập nhật nội dung học ôn tập, cách thức tổ chức được cải tiến và mở rộng, VACPA được đánh giá là cơ sở hướng dẫn ôn thi đạt hiệu quả cao, uy tín.
(3) Hoạt động chuyên môn, bao gồm biên soạn chuẩn mực nghề nghiệp, xây dựng các tài liệu hướng dẫn hành nghề, góp ý xây dựng văn bản pháp luật, tham gia phản biện xã hội về nghề nghiệp… là hoạt động thể hiện rõ tính chuyên môn nghề nghiệp cao của VACPA.
Trong 15 năm qua, VACPA đã biên soạn, trình Bộ Tài chính ban hành 47 chuẩn mực nghề nghiệp cũng như tham gia xây dựng nhiều văn bản pháp luật khác để hoàn thiện hành lang, cơ sở pháp lý cho hoạt động kế toán, kiểm toán tại Việt Nam như tham gia vào Ban soạn thảo Luật Kiểm toán độc lập, các Nghị định và Thông tư hướng dẫn Luật Kiểm toán độc lập và các chuẩn mực kiểm toán, kế toán.
VACPA đã nỗ lực biên soạn, ban hành nhiều sản phẩm chuyên môn có giá trị để hướng dẫn hội viên, kiểm toán và doanh nghiệp kiểm toán tuân thủ chuẩn mực nghề nghiệp, cung cấp thêm kiến thức, cơ sở lý luận cho người hành nghề cũng như các cơ sở đào tạo trong nước. Đồng thời VACPA đã hoàn thành nhiều sản phẩm chuyên môn để hỗ trợ Bộ Tài chính trong việc quản lý, giám sát nghề nghiệp và cập nhật đầy đủ, kịp thời các quy định, thông lệ quốc tế về hành nghề. Các sản phẩm chuyên môn này đang được áp dụng rỗng rãi tại nhiều doanh nghiệp kiểm toán và trong quá trình quản lý, kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước cũng như trong hoạt động đào tạo tại Việt Nam.
Được sự tin tưởng và ủy quyền của Bộ Tài chính, VACPA đã chủ trì và hoàn thành việc tổ chức soạn thảo hệ thống 37 chuẩn mực kiểm toán Việt Nam giai đoạn 1 và 10 chuẩn mực kiểm toán Việt Nam giai đoạn 2
VACPA đã hoàn thành tốt chức năng kiểm tra chất lượng dịch vụ của các công ty kiểm toán theo các quy định và hướng dẫn của Bộ Tài chính.
VACPA đã thực hiện chức năng kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán của các doanh nghiệp kiểm toán theo sự ủy quyền của Bộ Tài chính từ năm 2009 đến năm 2014. Với sự ra đời của Thông tư 157/2014/TT-BTC ngày 23/10/2014, VACPA đang giữ vai trò phối hợp với Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong hoạt động kiểm soát chất lượng, đồng thời mở ra phạm vi mới trong hoạt động kiểm tra đối với hội viên theo thông lệ quốc tế. Để thực hiện được nhiệm vụ này, Ban Chấp hành VACPA đã xác định và quyết tâm đổi mới mạnh mẽ về tư duy, nhận thức và phương pháp tổ chức thực hiện, xóa bỏ hoạt động kiểm tra, kiểm soát mang tính hành chính, xây dựng quan điểm “Tất cả để phục vụ tốt nhất cho Hội viên”, tạo lập một mô hình hoạt động thực sự mang tính hỗ trợ cho hội viên nâng cao chất lượng dịch vụ nghề nghiệp và phù hợp hơn với thông lệ quốc tế.
(4) Hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế cũng là một trong những thành tựu nổi bật của VACPA trong hành trình 15 năm qua.
Là Hội nghề nghiệp còn rất non trẻ so với các Hội cùng nghề nghiệp trong khu vực và quốc tế, VACPA đã không ngừng nỗ lực duy trì và thắt chặt mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế để học hỏi và trao đổi kinh nghiệm hoạt động, nâng cao uy tín, hình ảnh của hội viên, ngày càng thể hiện được vai trò cầu nối giữa nghề nghiệp kiểm toán độc lập của Việt Nam với các tổ chức nghề nghiệp quốc tế, đưa tiếng nói nghề nghiệp của Việt Nam ra khu vực, thế giới. Hội đã ký kết Biên bản ghi nhớ để hơp tác nghề nghiệp với Kiểm toán Nhà nước, Cục Tài chính Doanh nghiệp, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các Hội nghề nghiệp trong nước, quốc tế và các trường Đại học trên cả nước.
VACPA đã là thành viên thứ 68 của Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) năm 2009; Thành viên của Liên đoàn Kế toán Châu Á - Thái Bình Dương (CAPA) từ năm 2010 và Liên đoàn Kế toán Quốc tế (IFAC) từ năm 2015; là Hội viên Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) từ năm 2017.
Việc gia nhập làm thành viên các tổ chức uy tín trong nước và quốc tế đã thể hiện một bước dài trong việc đưa nghề nghiệp kiểm toán Việt Nam hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới.
VACPA cũng đặc biệt quan tâm đến hoạt động truyền thông, quảng bá thông tin về nghề nghiệp đến với các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình; trong các hội thảo, tọa đàm, hội nghị… Cơ quan ngôn luận chính thức của VACPA là Trang tin điện tử với nội dung thiết thực, phong phú, hình thức đẹp, chuẩn mực; đảm bảo cập nhật thông tin thường xuyên, trang tin điện tử đã trở thành công cụ hữu ích trong việc trao đổi thông tin giữa Hội với hội viên, các công ty kiểm toán, các doanh nghiệp, các tổ chức nghề nghiệp trong nước và quốc tế.
Với tất cả cố gắng liên tục trong nhiều năm qua, VACPA đã đóng góp tích cực vào sự phát triển nhanh chóng của ngành kiểm toán độc lập ở Viêt Nam và được Nhà nước ghi nhận bằng nhiều danh hiệu và giải thưởng cao quý. VACPA được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động Hạng 3 (năm 2011) và Huân chương Lao động Hạng 2 (năm 2016); được 2 lần (năm 2014 và 2019) đón nhận Cờ Thi đua của Chính phủ. Nhiều tập thể, cá nhân của Hội được Chính phủ, Bộ Tài chính, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam khen thưởng, được tổ chức quốc tế đánh giá cao.
Giai đoạn phát triển sắp tới trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam nói chung và ngành kiểm toán độc lập Việt Nam nói riêng ngày càng hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, VACPA đang và sẽ đối diện với không ít khó khăn, thách thức đặt ra cho VACPA yêu cầu phải thay đổi và có những thời cơ giúp VACPA hoạch định chiến lược, hướng đi đúng đắn để ngày càng khẳng định vai trò của mình.
Trong 10 năm phía trước, VACPA đặt tầm nhìn đến năm 2030 sẽ trở thành Hội nghề nghiệp có uy tín cao tại Việt Nam, trong khu vực ASEAN và quốc tế, được hội viên tin cậy, các cơ quan quản lý và tổ chức Hội cấp trên công nhận về vai trò, sự chuyên nghiệp và chất lượng hoạt động. Đạt mức độ 4 về mức độ phát triển theo mô hình đánh giá của CAPA.
Trong nhiệm kỳ V, VACPA tiếp tuc duy trì hoạt động theo 3 phương châm chính là:
"ĐỘC LẬP - TRUNG THỰC - MINH BẠCH"
"NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ, UY TÍN CỦA HỘI VIÊN VÀ VACPA"
"VACPA HOẠT ĐỘNG VÌ LỢI ÍCH HỘI VIÊN"
Sau hành trình 15 năm, sau những khó khăn và thử thách mà chúng ta đã cùng song hành và vượt qua, sau những thành công mà chúng ta đã đạt được, ngay trong thời khắc này, hãy cùng chúc mừng và kỳ vọng VACPA ngày càng phát triển vững mạnh!